พิมเสนต้น สมุนไพรอนุรักษ์สวนปันแสน วิสาหกิจชุมชนแปรรูปสมุนไพรปลูกรัก

ลักษณะของพิมเสนต้น

• ต้นพิมเสนต้น หรือ ต้นพิมเสน มีถิ่นกำเนิดในประเทศฟิลิปปินส์ อินเดีย ศรีลังกา อินโดนีเซีย และในประเทศมาเลเซีย[4] โดยจัดเป็นพรรณไม้ล้มลุก มีความสูงของต้นประมาณ 30-100 เซนติเมตร ลำต้นตั้งตรงกิ่งก้านเป็นสี่เหลี่ยม โดยจะแตกกิ่งก้านสาขาบริเวณยอดต้น ทั้งต้นเมื่อนำมาขยี้ดมจะมีกลิ่นหอมฉุน และมีขนสีเหลืองปกคลุมอยู่ทั้งต้น ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตัดลำต้นปักชำ
• ใบพิมเสนต้น ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงตรงข้าม ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ ขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1.5-4 เซนติเมตรและยาวประมาณ 5-10 เซนติเมตร ใบที่โคนต้นจะมีขนาดเล็กกว่าที่บริเวณยอดต้น แผ่นใบมีขนสีเทาอ่อนปกคลุมทั้งหน้าใบและหลังใบ โดยเฉพาะตรงส่วนของเส้นใบจะมีขนปกคลุมอยู่มาก ส่วนก้านใบยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร

  สรรพคุณของพิมเสนต้น

  1. ตำรับยาแก้อาการปวดศีรษะ ตัวร้อน มีไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว ให้ใช้ยาแห้ง แปะตุ๊ก หกเหล็ง เปลือกลูกหมาก อย่างละ 10 กรัม และกิ๊กแก้ จี่โซว ชะเอม ปั่วแฮ เกาโพ๊ก และโกฐสอ อย่างละ 7 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน หรือนำมาบดรวมกันเป็นผงทำเป็นยาเม็ดลูกกลอนรับประทานก็ได้ (ทั้งต้น)
  2. ตำรายาไทยจะใช้ใบเป็นยาลดไข้ ใช้ปรุงเป็นยาเย็น แก้ไข้ทุกชนิด ช่วยถอนพิษร้อน ทำให้ความร้อนในร่างกายลดลง โดยมากใช้ปรุงเป็นยาเขียว ถอนพิษไข้ ยาจันทลีลา ตำรับยาของทางล้านนา และยาหอมก็เข้าใบพิมเสนต้นนี้ (ใบ)
  3. ทั้งต้นมีรสเผ็ดขม เป็นยาร้อนเล็กน้อย ออกฤทธิ์ต่อปอด ม้าม และกระเพาะอาหาร ใช้เป็นยาลดไข้ แก้หวัดแดด ตัวร้อน มีน้ำมูกไหล จมูกอักเสบ (ทั้งต้น)
  4. ใช้เป็นยาขับลม ขับลมชื้น (ทั้งต้น)
  5. ผงจากใบใช้เป็นยานัตถุ์และเป็นยาทำให้จาม (ใบ)