ว่านค้างคาวดำ สมุนไพรอนุรักษ์สวนปันแสน วิสาหกิจชุมชนแปรรูปสมุนไพรปลูกรัก

ลักษณะของว่านค้างคาวดำ
ว่านค้างคาวดํา หรือ ต้นเนระพูสีไทย จัดเป็นไม้ล้มลุกมีอายุหลายปี มีความสูงของต้นประมาณ 50-60 เซนติเมตร มีลำต้นเป็นเหง้าอยู่ใต้ดิน ลักษณะเป็นรูปทรงกระบอก ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด แยกกอ หรือขุดเง่ามาทอนเป็นท่อน ๆ แล้วนำไปปักชำในที่ที่มีความชุ่มชื้น สามารถออกดอกและติดผลได้ตลอดปี เจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ที่มีอากาศเย็นชื้น มีแสงแดดรำไร มีเขตการกระจายพันธุ์ในทางตอนใต้ของจีน อินเดีย บังกลาเทศ ลาว พม่า เวียดนาม และในชายฝั่งมาเลเซีย โดยจะพบขึ้นตามป่าเขา ป่าดิบแล้งหรือป่าดิบชื้น ที่ระดับความสูงจากน้ำทะเลประมาณ 50-1,000 เมตร (บ้างว่า 500-1,500 เมตร)

ใบ เป็นไม้ใบเดี่ยว มีก้านยาวจากหัวถึงโคน 20-30 ซม. ก้านและใบสีเขียว ปลายใบแหลม ใบกว้าง  8-15 ซม.ยาว 30-50 ซม. พื้นใบมองแล้วเป็นยับๆไปตามเส้นแขนงใบ ซึ่งมี 12-18 คู่
ดอก ออกเป็นช่อๆละ 4-6 ดอก มีใบประดับหรือคล้ายกับกลีบเลี้ยง 2 คู่ กว้าง 4-8 ซม.ยาวถึง 10 ซม. แต่ละดอกมี 6 กลีบ สีจะออกม่วงดำ นอกจากนี้ยีงมีใบประดับเป็นเส้นกลมอีก 5-20 เส้นดูคล้ายกับหนวดปลาดุก
ผล มีรูปทรงคล้ายกระสวย รูปสามเหลี่ยม มีกลีบดอกติดแน่น เมื่อแก่แล้วผลจะไม่แตก

คนสมัยก่อน เอายอดอ่อนจิ้มน้ำพริก ส่วนหัวหรือเหง้า มักนำมาดองกับสุราขาว ทำเป็นยาบำรุง เพราะเชื่อว่าสร้างสมรรถภาพทางเพศชายได้ดีไม่แพ้กระชายดำ ชาวไทยภูเขาเผ่าแม้ว มูเซอ จะใช้ ราก ต้น ใบ เหง้า นำมาต้มกับน้ำดื่ม หรือเคี้ยวกินเป็นยาบำรุงร่างกาย ส่วนเหง้านำมาต้มกับน้ำดื่มหรือใช้ดองกับเหล้า กำบำรุงกำลังเช่นกัน
        นอกจากนี้ยังใช้ช่วยแก้ธาตุพิการ รากเหง้าและใบใช้ดองกับเหล้ากินเป็นยา หรือนำใบสดมารับประทาน ช่วยทำให้เจริญอาหาร ถ้าใช้ต้น, ใบ, ราก, เหง้า นำมาต้มกับน้ำดื่มหรือเคี้ยวกิน เป็นยารักษามะเร็ง ถ้าเหง้าอย่างเดียวมีรสขมนิดๆ ต้มหรือดองกับเหล้า ดื่มแก้ความดันโลหิตต่ำ ช่วยบำรุงกำลังทางเพศ เป็นต้น

ข้อมูลบางส่วนจาก https://medthai.com